Xoắn đại tràng sigma : nhân một trường hợp

Key word: Sigmoid volvulus, midgut malrotation, whirlpool sign
GIỚI THIỆU
“Whirlpool sign” trên CT là một dấu hiệu nhận biết và chẩn đoán xoắn đường tiêu hoá. Sau đây tôi sẽ trình bày một ca xoắn đại tràng sigma do dài đại tràng xuống được chẩn đoán trên CT nhờ vào “Whirlpool sign”.
CASE REPORT
Bệnh nhân nam 67 tuổi, nhập viện đau chướng bụng, nôn ói. Tiền căn táo bón thường xuyên. Khám, bn mệt thở nhanh, bụng chướng to.
CT bụng:

Hình 1: A, CT không cản quang: một mass có dạng hình xoáy nước (mũi tên) nằm ở hố chậu trái. Các quai ruột già dãn. B, CTCE thì động mạch: ĐM treo tràng dưới bị xoắn (mũi tên). Mạc treo thâm nhiễmm và phù mạc treo

Hình 2: A, coronal: cho thấy dấu whirlpool n (đầu mũi  tên), ĐM treo tràng dưới (mũi tên). B, quai ruột “hướng bắc”
Sau phẫu thuật: đại tràng xuống dài khoảng 1m. xoắn đại tràng sigma hai vòng, tháo xoắn và đính đại tràng xuống vào thành bụng trước

BÀN LUẬN
Xoắn đại tràng sigma là bệnh lý cấp cứu ngoại khoa cần được chẩn đoán và phẫu thuật sớm, nếu muộn hậu quả rất nặng nề. nhồi máu mạc treo ruột do động tĩnh mạch bị tắc đưa đến hoại tử. xoắn đại tràng sigma thường gặp ở 60 – 70 tuổi, đứng hàng thứ 3 (chiếm khoảng 10%) trong tắc đại tràng và chiếm 60 – 75% nguyên nhân xoắn đại tràng
Nguyên nhân: U, túi thừa, táo bón, dài đại tràng sigma, bệnh Chagas.
Bình thường đại tràng sigma dài khoảng 42cm, đại tràng xuống khoảng dưới 30 cm. . Đại tràng sigma được nuôi dưỡng bởi động mạch treo tràng dưới (IMA). Khi xoắn sẽ kéo theo mạch treo, mạch máu tạo vòng xoáy như dòng nước xoáy (whirlpool) (hình 3B). Ơ bệnh nhân này hình ảnh trên CT dấu “whirlpool” không điển hình bằng trong xoắn ruột giữa do ruột xoay bất toàn ở trẻ em. ĐM và TM treo tràng dưới bị xoắn với mạc treo 

Dấu “whirlpool” điển hình lúc đầu dùng để chỉ xoắn ruột giữa do ruột xoay bất toàn ở trẻ em. Khi đó không chỉ có ruột giữa mà còn có thành phần mạc treo, TM treo tràng trên đều xoay quanh ĐM treo tràng trên (tâm vòng xoắn), có khuynh hướng theo chiều kim đồng hồ. Độ nhạy phát hiện trên siêu âm rất cao từ 89 –100%.
Đối với người lớn xoắn đại tràng sigma, siêu âm phát hiện dấu “whirlpool” hạn chế do bụng chướng hơi, thành bụng dày. Do đó cần phải khảo sát bằng CT có cản quang để đánh giá. ĐM và TM treo tràng dưới bị cuốn vào vòng xoắn (ĐM treo tràng dưới không là tâm xoắn).

KẾT LUẬN:
CT có thể nhận biết và rút ngắn thời gian theo dõi đối với các nguyên nhân khác nhau gây xoắn đường tiêu hóa ở người lớn. Dấu “whirlpool” là một đặc trưng quan trọng để nhận biết. 

Chung gia vien
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Christine M. Peterson, MD • John S. Anderson, MD • Amy K. Hara, MD. Jeffrey W. Carenza, MD • Christine O. Menias, MD.
Volvulus of the Gastrointestinal Tract: Appearances at Multimodality Imaging. RadioGraphics 2009; 29:1281–1293.
2. Su-Fang Liao, Chung-Chin Yao1, Pin-Ru Chen. “Whirlpool Sign”: Typical Finding by Abdominal Computed Tomography in a
Patient with Intestinal Malrotation and Midgut Volvulus. Mid Taiwan J Med 2003;8:165-8
3. S. Boopathy Vijayaraghavan, MD, DMRD,Valkodai Ramanathan Ravikumar, MS, MCh,Gopalakrishnan Srimathy, MBBS.
Whirlpool Sign in Small-Bowel Volvulus Due to a Mesenteric Cyst
4. Michael R Federle, MD, FACR.. Diagnostic imaging abdomen. Amirsys 2010. II-6-44:52
5. Lane F.Donnelly, MD, Diagnostic imaging pediatrics. Amirsys 2005. 4-6:9
6. http://emedicine.medscape.com/article/373585-overview